คำถาม:
ในไตรภูมิพระร่วงเขียนไว้ว่า การเป็นอยู่ของสัตว์นั้น หมุนเวียนอยู่ในสัญญา ๓ คือ กามสัญญา อาหาเรสัญญา และ มรณสัญญา ส่วนมนุษย์ คือสัตว์หนีไม่พ้นสัญญาทั้ง ๓ แต่มนุษย์ดีกว่าสัตว์ ก็เพราะมนุษย์มีสัญญาที่ ๔ คือ ธรรมสัญญา กระผมขอกราบเรียนหลวงพ่อช่วงกรุณาแปลสัญญาที่ ๔ คือธรรมสัญญา ให้กระผมทราบด้วยเถิดครับ?
คำตอบ:
คำว่าสัญญา แปลว่า เกาะเกี่ยวผูกพันยึดมั่น หรือ ความจำได้หมายรู้ อธิบายง่ายๆ ว่าในพวกสัตว์เดรัจฉานนี้ พอโตขึ้นมากามสัญญาก็เกิดติดตัวมาแล้ว คือพอเป็นหนุ่มเป็นสาว มันก็จ้องจะสืบพันธุ์ของมัน จะมีลูกมีหลานต่อไป ความเกาะเกี่ยวยึดมั่นอย่างนี้ เรียกว่า กามสัญญา
นอกจากนั้น แต่ละวันแต่ละคืน แต่ละปีที่ผ่านไป สัตว์ก็มี อาหาเรสัญญา คือ จ้องแต่จะกิน หากินกันไปวันหนึ่งๆ
แล้วสิ่งสุดท้ายที่สัตว์มีคือ มรณสัญญา ความกลัวตาย พูดง่ายๆ หากินไป พอกินอิ่มแล้ว เดี๋ยวความรู้สึกทางเพศมันกำเริบ และในเวลามีภัยอะไรเกิดขึ้นมันก็กลัวตาย ก็หลบหนีภัยไป
ส่วน ธรรมสัญญา บางทีเขาก็เรียกว่า มนุษยธรรม สัตว์เดรัจฉานทั้งหลายมันไม่รู้ผิดชอบชั่วดี แต่มนุษย์มีธรรมสัญญา คือรู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว อะไรผิด อะไรถูก อะไรควรไม่ควร แล้วก็ละเว้นไม่ทำในสิ่งที่ชั่ว เลือกทำแต่ที่ดีๆ
โอวาท หลวงพ่อทัตตชีโว (คุณครูไม่เล็ก)
วันที่
ที่มา
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
บทความหลวงพ่อตอบปัญหา