คำถาม:
การที่พระภิกษุไม่ถือบาตร แต่ถือภาชนะอย่างอื่น เช่น ถังพลาสติกไปบิณฑบาต จะผิดวินัยสงฆ์หรือไม่คะ ?
คำตอบ:
ถ้าถามว่าผิดวินัยหรือไม่ ก็ต้องบอกว่าไม่ผิด แต่ถ้าถามว่าเป็นการสมควรหรือไม่ ก็ต้องบอกว่าไม่สมควร พวกเราที่อยู่ทางโลกมองการกระทำของคนอื่นแล้ว มักจะตัดสินกันเพียงแค่ผิดหรือถูก
เรื่องบางเรื่องเพียงแค่นี้ยังไม่พอ ผิดกับถูกเป็นการตัดสินเรื่องระดับเด็ก ๆ
ถ้าตัดสินเรื่องของผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นต้นแบบทางความประพฤติแก่ผู้อื่น นอกจากผิดกับถูกแล้ว ยังต้องมองออกไปว่ามันสมควร หรือไม่สมควรอีกด้วย เช่น ในการบิณฑบาต ถ้าพระไม่ถือบาตรไป อาจจะเอาถุงพลาสติกหรือถังอะไรไปรับของถวายก็ตามถามว่าจะผิดไหม? ก็ไม่ผิด แต่ถ้าถามว่าสมควรไหม? ต้องดูจากสถานการณ์ ในบางสถานการณ์สมควร แต่ในบางสถานการณ์ไม่สมควร เช่น บาตรมีอยู่แล้ว ก็น่าจะใช้บาตร ทำไมไปใช้ถังพลาสติก ไม่สมควรเลย
แต่ในเวลาเดียวกัน ถ้าบาตรเกิดแตก จะเอาบาตรแตก ๆ ไป บิณฑบาตได้อย่างไร ก็ต้องใช้ถังใช้ถึงพลางก่อน แต่ไม่ใช้อ้างบาตรแตกทุกวัน แล้วเอาถังพลาสติกไปบิณฑบาตเป็นเดือน ๆ หรือตลอดทั้งปี อย่างนี้ก็ไม่สมควร ขอให้ไปพิจารณากันเอง
อีกกรณีหนึ่ง มีคนถามมาบ่อย ๆ ว่าพระพายเรือบิณฑบาตนี่ผิดวินัยสงฆ์ไหม? ก็ไม่ผิด สมควร ไม่เสียหายตรงไหน ท่านก็พายเรือของท่านไปเรื่อย ๆ ไม่ใช่จ้ำพรวดๆ
ถ้าใช้เรือหางยาวล่ะผิดไหม ไม่ผิดหรอก เพราะเรือหางยาวใครก็มีใช้กันทั้งนั้น แต่ถามว่าสมควรไหม มันก็ไม่สมควรนะ
สังคมชาวบ้านไทยๆ ยังไม่อยากให้พระขับเรือหางยาวปรู๊ดปร๊าดไปรับบาตรหรอกนะ
แล้วพระภิกษุซ้อนรถจักรยานล่ะผิดไหม? ไม่ผิด สมควรไหม? ถ้าไปทางไกลๆ ซ้อนจักรยานเขานาน ๆ ก็ไม่ไหว ไม่สมควร
ถ้าขี่จักรยานเสียเองล่ะผิดไหม? จะถือว่าผิดทางวินัย ก็ไม่ผิด ถ้าขี่ม้าผิดไหม? ผิดในฐานะทรมานสัตว์ แต่ขี่จักรยานนี่เราทรมานจักรยานหรือ เปล่าก็เปล่า แต่ถามว่าสมควรไหม ก็เกิดปัญหา เราต้องพิจารณาให้ดี
เรื่องพระขี่จักรยานนี่ได้เข้าที่ประชุมมหาเถรสมาคม เมื่อประมาณ ๔-๕ ปีมาแล้ว ถามกันว่าสมควรไหม?
ในที่สุดก็สรุปว่าอย่างนี้ ถ้าพระขี่จักรยานออกนอกวัด ถึงไม่ผิด แต่ก็ไม่สมควร
ถ้าขี่ในวัดโดยเฉพาะวัดที่มีบริเวณกว้างและขี่อยู่ในรั้วของวัดเอง ไม่ได้ออกไปนอกวัดก็ไม่ผิดและกระทำได้ แต่อย่าขี่เร็วปรู๊ดปร๊าดนัก
เรื่องนี้ต้องแยกเป็นประเด็น ๆ ให้ดี อย่าเอาแค่ผิดถูก มันต้องมีควรและไม่ควรด้วย
โอวาท หลวงพ่อทัตตชีโว (คุณครูไม่เล็ก)
วันที่
ที่มา
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
บทความหลวงพ่อตอบปัญหา