คำถาม:
กราบนมัสการ…เรียนถามหลวงพ่อว่า ธรรมะในพระพุทธศาสนามีมากมายถึง 84,000พระธรรมขันธ์ เราสมควรที่จะเลือกหัวข้อหมวดธรรมใด ให้นักเรียนระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษาได้ศึกษา และปฏิบัติครับ
คำตอบ:
ท่านผอ.ในเรื่องของเยาวชนของเรา ถ้าเรามองให้ซึ้งๆ ปัญหาเยาวชนเด็กนักเรียนไม่มาก แต่ว่าผู้ใหญ่ทำให้มันมากเรื่องเอง ธรรมะ 84,000ข้อ ก็จริงอยู่ แต่ว่าทั้ง 84,000ข้อ มันมีเรื่องเดียวท่านผอ.คือ เรื่องกรรม
ถ้าเข้าใจเรื่องกรรมเสียแล้วว่า กรรมมันเกิดมาอย่างไร แล้วก็จะแก้ไขอย่างไร จึงจะได้หมดกรรมกันเสียที ถ้าเข้าใจตรงนี้แล้ว ก็เท่ากับว่าทั้ง 84,000ข้อ เข้าใจหมด…ท่านผอ.
ทีนี้ เมื่อเรามองตรงนี้ชัดแล้ว ในเชิงปฏิบัติ ขอฝากท่านผอ.ไว้ก็แล้วกันว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงให้เอาไว้เป็นหลักไว้เลยว่า ธรรมะทั้ง 84,000ข้อก็จริง แต่ว่าเริ่มต้น ต้องเริ่มที่เข้าใจถูก…เข้าใจถูกเรื่องอะไร…เข้าใจถูกเรื่องกรรม ตั้งแต่ง่ายไปหายาก
ถ้าพูดอีกทีหนึ่ง…ท่านผอ.เวลาจะปลูกฝังธรรมะให้แก่เด็ก เรื่องที่จะต้องให้ความสนใจมาก คือ ปลูกฝังเรื่องสัมมาทิฐิเบื้องต้นให้แก่เด็ก สัมมาทิฐิเบื้องต้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงให้ไว้ 10ข้อด้วยกัน
1.ทานดีจริง พระองค์ทรงสอนให้เข้าใจในเรื่องของทานดีจริงนะ เพราะชีวิตอยู่ด้วยการให้
2.เรื่องของการสงเคราะห์กันนั้นดี ควรทำเถอะ
3.เรื่องของความรู้จักให้เกียรติกัน ให้ความเคารพกัน…ไม่จับผิดกันนั่นเอง
ทั้ง 3ข้อนี้ ถ้าเราปูพื้นฐานได้ดี ข้ออื่นนอกนั้นเดี๋ยวจะง่าย
สอนให้รู้จักให้ทาน สอนให้รู้จักสงเคราะห์ช่วยเหลือกัน สอนให้รู้จักมีความเคารพ มีความเกรงใจ แล้วก็รู้จักให้เกียรติกัน
สามเรื่องใหญ่นี้ ถ้าเราปูพื้นได้ดีแล้ว จนกระทั่งเขาเกิดความรู้สึกที่จะแบ่งปัน ที่จะช่วยเหลือใครก็ตามที่อยู่ในภาวะที่ควรช่วย แล้วเขาก็มีความเคารพในครู ในพ่อแม่ แล้วก็รู้จักให้เกียรติคน จากพื้นฐานตรงนี้เป็นเบื้องต้น แล้วจากนั้น ท่านผอ.ก็สังเกตเด็กดูก็แล้วกันว่า เขามีนิสัยใจคอหนักแน่นไปทางด้านไหน ก็ปูพื้นให้ไปตามนั้น
แต่ว่าจะปูพื้นต่อไปอย่างไรก็ตาม อยากจะฝากท่านผอ.แล้วก็คุณพ่อคุณแม่ คุณครู ที่ฟังทางบ้าน…เมื่อฝึกให้เด็กมีวิสัยชอบช่วยเหลือ ชอบแบ่งปัน แล้วก็มีนิสัยไม่จับผิด รู้จักให้เกียรติ รู้จักเคารพผู้ใหญ่แล้ว จากนั้น สอนให้รู้จักตั้งแต่สวดมนต์ไหว้พระ สอนให้รู้จักทำทาน ถือศีล ตักบาตร อะไรก็ทำกันไป แต่ว่าใน 3เรื่องแรกนั้นอย่าพลาด ถ้าเราไม่พลาดอย่างนี้แล้ว เดี๋ยวอย่างอื่นก็ไปได้เอง
แต่ว่า เรื่องที่คุณครูต้องไม่พลาดนั้น พ่อแม่ต้องไม่พลาด ต้องจำเอาไว้ในใจ ฝังใจเลยว่า ทุกอย่างที่คิด ทุกสิ่งที่ทำ ทุกคำที่พูด มันต้องเป็นกรรมไปแล้ว
ของเหล่านี้มันฝังใจ เมื่อมันฝังใจลงไปแล้ว ถ้าสิ่งที่คิด ที่พูด ที่ทำนั้น มันเป็นในเชิงลบ เด็กก็จะมีแผลในใจติดในเชิงลบเอาไว้
ถ้าสิ่งที่เราคิด เราพูด เราทำ มันเชิงบวก เด็กก็จะได้ของดีๆติดไป
เพราะฉะนั้นหลวงพ่อก็เลยอยากจะฝากเอาไว้กับคุณพ่อคุณแม่ คุณครูทุกคนว่า ทุกคนนะ ถ้ารักลูก รักลูกศิษย์จริงล่ะก็ ทำตัวอย่างดีๆ ให้ลูก ให้ศิษย์ ดู
ถ้าตัวอย่างนี้มีแล้วล่ะก็ ธรรมะมีกี่ข้อกี่ข้อ ถึงจำไม่ได้ หลวงพ่อก็ไม่ค่อยกลัวหรอก เด็กจะได้ดีโดยอัตโนมัติเอง
แต่ว่าจะสอนไปอีกกี่หมื่นกี่แสนข้อ แล้วก็คุณพ่อคุณแม่ คุณครู เป็นตัวอย่างไม่ได้ ถ้าอย่างนั้นการสอนนั้นล้มเหลว
อีกอย่างหนึ่งที่หลวงพ่ออยากจะฝากเอาไว้กับคุณครู และคุณพ่อคุณแม่ก็คือ ต้องทำความเข้าใจไว้ด้วยว่า นิสัยของเด็กของเรา ลูกหลานของเรานั้นเกิดจาก การย้ำคิด ย้ำพูด ย้ำทำ
ถ้าย้ำคิด ย้ำพูด ย้ำทำ ในเชิงลบ จะได้นิสัยเสียๆ ย้ำคิด ย้ำพูด ย้ำทำในเชิงบวก จะได้นิสัยดีๆ
เพราะฉะนั้นสิ่งใดที่คุณพ่อคุณแม่ทำบ่อยๆ ย้ำบ่อยๆ ดูให้ดีนะว่า มันอยู่ในเชิงลบหรือเชิงบวก
แล้วถ้าลูกหลานของเรา เวลาทำอะไรในเชิงลบขึ้นมา รีบแก้ทันที อย่าปล่อยเอาไว้ เห็นเมื่อไหร่ ต้องรีบแก้ทันที ได้ยินเมื่อไหร่ ต้องรีบแก้ทันที ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวลูกหลานเราทำในเชิงลบบ่อยๆนะ จะกลายเป็นนิสัย แล้วแก้ยาก
ปู่ย่าตาทวดเตือนเอาไว้ ข้าวแต่ละคำ น้ำแต่ละอึก นมแต่ละอิ่ม หากปฏิบัติด้วยความไม่ระมัดระวัง มันจะกลายเป็นนิสัยเสียๆของลูกหลานเราได้ ข้าวที่กินแต่ละคำ น้ำที่ดื่มแต่ละอึก นมที่กินแต่ละอิ่ม มันเป็นนิสัยของคน ของลูกหลานเราได้
อยากจะฝากคำนี้เอาไว้ ถ้าไม่ระมัดระวังจะได้นิสัยเสีย ถ้าระมัดระวังอย่างดี ข้าวนั้นจะเป็นข้าวแห่งสติปัญญา น้ำนั้นจะเป็นน้ำแห่งสติปัญญา นมที่ดื่มไปนั้น จะเป็นทั้งสติ เป็นทั้งปัญญาอยู่ในตัว มิฉะนั้น ไม่ระวังแล้วจะได้นิสัยที่ไม่ดีติดตัว
โอวาท หลวงพ่อทัตตชีโว (คุณครูไม่เล็ก)
วันที่
ที่มา
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
บทความหลวงพ่อตอบปัญหา