ถ้ำพระพุทธเจ้าพันพระองค์ คิซิล ประเทศจีน
ถ้ำพระพุทธเจ้าพันพระองค์ คิซิล ประเทศจีน – วัดถ้ำพุทธสถานโบราณคิซิล สร้างขึ้นในยุคสมัยอาณาจักรกูชา อยู่ในมณฑลซินเจียง ของจีน ช่วงพุทธศตวรรษที่ ๙-๑๓ – กูชา เป็นอาณาจักรพุทธโบราณตั้งอยู่ริมแม่น้ำมูสาท บนเส้นทางสายไหมตอนเหนือ พระพุทธศาสนาเริ่มเผยแผ่เข้ามาราวพุทธศตวรรษที่ ๖ – กูชา เป็นศูนย์กลางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในพุทธศตวรรษที่ ๘ – อาณาจักรกูชาเป็นบ้านเกิดของพระภิกษุกุมารชีวะผู้มีคุณูปการมหาศาลแก่ประเทศจีนในด้านพระพุทธศาสนา – พระภิกษุเสวียนจั้ง (พระถังซำจั๋ง) ได้เขียนบรรยายถึงอาณาจักรนี้ไว้ว่า “มีอารามกว่าร้อยแห่ง และมีพระสงฆ์กว่าห้าพันรูป ล้วนเป็นหินยานนิกายสรรวาสติวาทซึ่งมีคำสอนและวินัยคล้ายกับทางอินเดีย…มีพระพุทธรูปสูง ๙๐ ฟุต ประดิษฐานอยู่หน้าประตูเมืองด้านตะวันตก” – วัดถ้ำพุทธสถานโบราณคิซิล ประกอบด้วยถ้ำเล็กใหญ่ ๒๓๖ ถ้ำ ขุดเจาะเข้าไปในหน้าผายาวกว่า ๒ กิโลเมตร – จิตรกรรมภายในถ้ำเป็นเรื่องราวชาดกและอวทานของนิกายสรรวาสติวาท – เนื้อหาในคัมภีร์ที่พบที่กูชา ทำให้ทราบว่าหนึ่งในจิตรกรรมถ้ำที่คิซิลนั้น กษัตริย์ชาวโตคาเรียนทรงพระนามว่า เมนทเร มีรับสั่งให้วาดขึ้นภายใต้คำแนะนำของพระเถระชื่ออนันทวรมัน โดยฝีมือช่างเขียนชาวอินเดียชื่อนรวาหนทัตตะ กับอีกท่านมาจากซีเรียชื่อปรียรัตนะ และกษัตริย์โขตานทรงพระนามว่าวิชยวรธนะและมูร์ลิมิน ได้ส่งช่างมาเขียนภาพจิตรกรรมไว้ในอีกถ้ำหนึ่งด้วย วัดถ้ำพุทธสถานโบราณคิซิล อาณาจักรกูชา มณฑลซินเจียงของจีน …