คำถาม:
รู้สึกว่าการนั่งสมาธิโดยกำหนดองค์พระหรือดวงแก้วเป็นนิมิต นี้เป็นสิ่งที่ทำได้ค่อนข้างยาก อีกทั้งหลังจากนั่งสมาธิแล้ว บางครั้งก็เกิดอาการมึนศีรษะบ่อย ๆ สงสัยวิธีนี้จะไม่ค่อยดีเสียแล้ว ?
คำตอบ:
นั่นเป็นเพราะเรายังทำไม่ถูกวิธี ไปใช้วิธีบังคับให้เห็นหรือเพ่งแรงเกินไป คำว่า สมาธิ แปลว่า ความตั้งมั่นของจิต ในทางปฏิบัติหมายถึงการกลั่นใจ กลั่นจากใจที่ขุ่นมัวและหยาบกระด้างให้ใสและละเอียดมากขึ้น เป็นผลของการประคองใจ ไม่ใช่ผลของการบังคับใจ
ประคองใจกับบังคับใจนี้ไม่เหมือนกันนะ ประคองใจเป็นขั้นตอนต้นๆ ของการทำสมาธิบังคับใจคือเพ่ง การเพ่งเป็นลักษณะของการจ้อง ทำให้มึนศีรษะ ใช้ไม่ได้ ถ้าวันนี้ตั้งใจนั่งสมาธิ ประคองใจสบายๆ ไม่เอาเรื่องอะไรมาเป็นกังวล เดี๋ยวก็เป็นสมาธิได้ เพราะฉะนั้นให้เรานึกถึงองค์พระหรือดวงแก้ว นึกนะไม่ใช่จ้อง นึกเหมือนนึกถึงบ้าน นึกออกไหม ?
ถ้านึกออกให้สังเกตว่าต้องใช้แรงไหม ไม่ได้ใช้นะ
เวลานั่งสมาธิขอให้นึกถึงองค์พระหรือดวงแก้ว นึกง่ายๆ เหมือนกับนึกถึงบ้าน ที่เราอยู่มานาน จนคุ้นเคย อะไรอยู่ตรงไหนก็นึกออก ไม่ต้องพยายามนึกก็เห็นเหมือนเห็นกับตา
แต่โดยมากแล้วพวกเราพอลงมือนั่งสมาธิก็นึกเอาจริงเอาจัง เรามักจ้องจะเอาให้เห็น เราจึงพลาดกันตรงนี้
ลองทำตามหลวงพ่อว่านะ ถ้ายังเห็นไม่ชัด ก็เริ่มใหม่ ทำแบบสบายๆ ใจเย็นๆ
ความจริงการฝึกสมาธิน่ะ ฝึกได้ง่ายๆ ให้นึกเบาๆ เดี๋ยวเดียวก็ได้แล้ว
แต่เรามักทำของง่ายให้เป็นของยาก คือนึกแรงๆ จ้องกันเค้นใจกันจริงๆ จัง เราเลยไม่ได้อะไร
เหมือนการสอนธรรมะ ๘๔,๐๐๐ ข้อ ความจริงไม่ใช่เรื่องยากจนเกินไป แต่ที่เราพบปัญหาในการเรียนพระไตรปิฎกกันมาก เพราะผู้สอนมักทำของง่ายให้เป็นของยาก
พอพูดถึงธรรมะ ก็พูดเสียจนเรารู้สึกว่า โอ้โฮ้…ธรรมะยาก ไม่ไหวละ แต่จริง ๆ แล้วถ้าจับหลักได้ก็ไม่เห็นมีอะไรยาก เราถูกปล่อยให้ขาดความมั่นใจ จนมักทำของง่ายให้กลายเป็นของยากอยู่บ่อยๆ
หลวงพ่ออยากให้พวกเราทุกคน มองอุปสรรคในการศึกษาธรรมะว่าเป็นเรื่องธรรมดา ที่ใคร ๆ เขาก็เคยพบและก้าวข้ามผ่านไปได้แล้ว เป็นหมื่นเป็นแสน เป็นล้านคน
เพราะฉะนั้นธรรมะต้องไม่ใช่เรื่องยาก เวลาฝึกหรือศึกษาเรื่องอะไรก็ตาม โดยเฉพาะเรื่องสมาธิควรทำตามคำสอนของครูบาอาจารย์ให้ครบถ้วนทุกขั้นตอน ก่อนที่จะด่วนตัดสินว่าวิธีนี้ไม่ดี เพราะเราทำไม่ได้ จริงๆ แล้วที่มันไม่ดี เพราะเราไม่ได้ทำตามคำครู ไม่ใช่เพราะเป็นวิธีที่ทำไม่ได้
โอวาท หลวงพ่อทัตตชีโว (คุณครูไม่เล็ก)
วันที่
ที่มา
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
บทความหลวงพ่อตอบปัญหา