คำถาม:
กราบนมัสการหลวงพ่อเจ้าค่ะ ลูกอยากกราบเรียนถามหลวงพ่อว่า สังคมไทยสมัยก่อน จะให้ลูกกราบเท้าพ่อแม่ก่อนเข้านอน สิ่งนี้จะพัฒนาคุณธรรมในตัวเด็กได้อย่างไร และถ้าคนในยุคนี้จะทำบ้าง ควรจะเริ่มต้นอย่างไรบ้างเจ้าค่ะ
คำตอบ:
ในเรื่องของการให้ลูกไปกราบเท้ากราบแม่ก่อนนอน ตั้งแต่โบราณ หลักการอยู่ตรงไหน? เป็นหลักการหรือเป็นกุศโลบาย ในการที่จะถ่ายทอดนิสัยอันดีงามที่พ่อแม่ฝึกมาตลอดชีวิต สู่ลูกหลานของตัวเอง ความดีนั้น มันเป็นเรื่องที่ต้องปลูกฝัง จะรอให้เกิดขึ้นเองนั้นไม่ได้ เหมือนข้าวต้องปลูก ผักผลไม้ต้องปลูก ถ้าไม่ปลูก ไม่ขึ้น แต่ว่าหญ้าหรือวัชพืชนั้น ไม่ต้องปลูก มันขึ้นเอง ถอนทิ้งไม่ไหวเลย
ปู่ ย่า ตา ทวด มองได้ลึกซึ้งในเรื่องเหล่านี้ จึงมีกุศโลบายให้ลูกหลานมากราบเท้าท่านก่อนนอน การที่ลูกคลานเข้าไปหาพ่อแม่ แล้วไปกราบ มันได้อะไร มันไม่เป็นการไปบังคับจิตใจลูกมากไปหรือ ไม่เลย เพราะเป็นเรื่องของการหาโอกาสได้ใกล้ชิดกันระหว่างพ่อ แม่ ลูก ก็เลยทำให้ได้พูดกัน ทำให้เห็นกัน ทำให้เข้าใจกัน เมื่อทำกันอย่างนี้ทุกวัน ทุกคืน ก็จะทำให้ลูกของเราเกิดความใกล้ชิด และซาบซึ้งถึงความปรารถนาดีซึ่งพ่อแม่มีกับลูก ประเด็นสำคัญอยู่ตรงนี้
หากลูกไปทำอะไรผิดพลาดมาในวันนั้น ตามธรรมดาใจของเด็กจะสะอาด เหมือนผ้าขาว เพราะฉะนั้นถ้าเขาไปทำอะไรผิดมาครั้ง ๒ ครั้ง แรกๆ เขาจะรู้เองว่า เขานี่ทำไม่เหมาะไม่ควร เขาทำผิด แล้วเขาจะมีพิรุธให้คุณแม่เห็น แต่ว่าถ้าปล่อยให้เขาทำผิดซ้ำๆ เกิน ๓ ครั้งไปแล้ว เขาจะถือว่านี่เรื่องปกติของเขา ทีนี้จะไม่รู้ว่าลูกไปทำผิดอะไรบ้าง แล้วในที่สุดลูกไปติดยาเสพติด ลูกไปเกเรมาเท่าไหร่ๆ พ่อแม่ไม่มีสิทธิ์รู้เลย เพราะเขาไม่มีพิรุธอะไรให้เห็นแล้ว เพราะฉะนั้นการที่พ่อแม่เรียกลูกมากราบก่อนนอนนั้น นอกจากได้เห็นความใกล้ชิดกันแล้ว ยังมีโอกาสเตือนลูก ตอนลูกทำผิดพลาดแรกๆ จะได้แก้ไขทันท่วงที
ประการที่ ๓. ก็เป็นโอกาสดีระหว่างพ่อแม่ลูกอีกเหมือนกัน ที่จะได้เล่าให้ลูกฟังตั้งแต่สถานการณ์ของบ้านเมือง ลูกจะได้หูตากว้าง สถานการณ์ของครอบครัวว่า ตอนนี้สถานะการเงินเป็นอย่างไร หรือว่าพ่อแม่มีแนวทางจะปูเส้นทางชีวิตให้กับลูกอย่างไรในอนาคต เล่าให้ลูกฟังตอนนี้แหละ
สิ่งเหล่านี้จะเป็นการถ่ายทอดน้ำใจถึงนิสัย และที่สำคัญ เป็นหน้าที่ของพ่อแม่คือ การสอนให้ลูกรู้ว่า ความดีความชั่ว บุญบาป ถูกผิด เป็นอย่างไร สอนยังไง? ง่ายๆ เล่าถึงความดีที่แม่ที่พ่อได้ทำในแต่ละวัน สิ่งเหล่านี้เองจะทำให้ลูกเมื่อโตขึ้น ซึมซับเข้าไปในใจว่า ดีชั่วผิดถูกบุญบาปเป็นอย่างไร คือคุณพ่อคุณแม่ในยุคนี้มักจะหวังว่าลูกของเรานั้น เมื่อโตขึ้นมาแล้วมันจะดี เพราะครูเขาคงจะช่วยสอนให้ หรือว่าถ้าเราให้ความรักแก่เขา และให้เขาได้ทุกอย่าง ลูกเราคงจะดี นั่นไม่ใช่ กลับได้ลูกเอาแต่ใจตัวมาแทน
คนที่เป็นพ่อแม่ก็ต้องคำนึงถึงสิ่งเหล่านี้ด้วย
๑. คุณพ่อคุณแม่เอง ต้องเป็นต้นแบบศีลธรรมให้ได้ ถ้าพ่อก็กินเหล้า แม่ก็เล่นไพ่ แล้วเรียกให้ลูกไปกราบ ก็คงไม่ใช่
๒. ในการเรียกให้ลูกไปกราบก่อนนอน ให้ศีลให้พรกันนั้น ต้องทำตั้งแต่ตอนเล็ก ถ้าโตขึ้น เดี๋ยวเขาไปติดเพื่อนแล้ว จะโทษว่าเขาดื้อไม่ได้
๓. ต้องทำเป็นประจำทุกคืน ไม่ใช่ว่าวันนี้อารมณ์ดีก็เรียกลูกมากราบ พรุ่งนี้อารมณ์ไม่ดี อย่าเข้ามาใกล้ อย่างนี้ไม่ได้
ทำความเข้าใจกันตรงนี้ก่อน แต่ว่าเมื่อเราทำได้อย่างนี้แล้ว ก็จะเกิด หิริโอตัปปะขึ้นแก่ลูกเลย เพราะลูกจะรู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว แล้วก็จะไม่กล้าทำความชั่วโดยเฉพาะอย่างยิ่ง เขาจะคิดได้ถ้าเราทำอะไรเสียหายขึ้นมา พ่อแม่เราคงจะเสียใจ แค่ฝังใจลงไปได้อย่างนี้เท่านั้น นี่คือยันต์ปิดนรกให้ลูก แค่สอนลูกให้มากราบเท้าก่อนนอนแต่ละคืน แต่มีผลต่ออนาคตของลูกปานนี้ เหตุนี้ปู่ย่าตายายจึงถือเรื่องนี้สำคัญนักทีเดียว
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนี้เมื่อลืมกันไปหมดแล้ว ต้องฟื้นกันให้ดี โดย
๑. พ่อแม่ ต้องเพาะนิสัยตัวเองเสียใหม่ เพาะอย่างไร? คุณพ่อคุณแม่ต้องหัดนอนแต่หัวค่ำ แล้วก็ตื่นแต่เช้า เพื่อเป็นตัวอย่างให้ลูกดู อันนี้เป็นเรื่องใหญ่ แล้วตัวเราก็จะได้มีเวลาไปสวดมนต์กับลูก เมื่อสวดมนต์เสร็จ ก็ให้พรลูก เล่าเรื่องราวต่างๆ ในชีวิตประจำวันที่คุณพ่อแม่ไปประกอบคุณงามความดีอะไรเอาไว้บ้าง
หากจะมีอะไร จะต้องว่ากล่าวตักเตือน ถ้าไม่รุนแรง ทำได้ ถ้าถึงกับจะต้องลงโทษกัน ห้ามทำ ถ้าลูกไปทำความผิดอะไรหนักหนาสาหัสอย่างไร? เอาไว้พิพากษากันวันต่อไป ทำอย่างนี้ลูกจะอุ่นใจ แล้วต่อไปไม่ว่าเขาจะทำผิดพลาดอะไร เขาจะกล้าสารภาพ เพราะฉะนั้นถ้าคุณพ่อคุณแม่ ครูบาอาจารย์ เลยไปถึงผู้บริหารบ้านเมือง ฟื้นฟูเรื่องนำลูกสวดมนต์ไหว้พระก่อนนอน แล้วก็ให้พรลูกก่อนนอน รับรองเรื่องวัยรุ่นยกพวกตีกันไม่มี ลูกสาวหนีไปทำแท้งก็ไม่มี มีแต่ลูกแก้ว เราเองซึ่งเป็นพ่อแม่ ตอนนั้นแก่แล้ว แต่ว่าตายตาหลับ เพราะลูกแก้วจะรักษาประเทศชาติ พระศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์ไว้คู่ฟ้าคู่ดินตลอดไป
โอวาท หลวงพ่อทัตตชีโว (คุณครูไม่เล็ก)
วันที่
ที่มา
เรียบเรียงจากรายการหลวงพ่อตอบปัญหา ทาง DMC
บทความหลวงพ่อตอบปัญหา